คู่ทุกข์คู่ยาก หมายถึง น. ผู้ที่ใช้ชีวิตร่วมกันไม่ทอดทิ้งกันทั้งในยามสุขและยามทุกข์, ผู้ที่ร่วมทุกข์ร่วมสุขกันมาเป็นเวลานานปี, (มักใช้แก่คู่ผัวตัวเมีย).
น. เจ้าบ่าวเจ้าสาว.
ว. ที่เป็นของประจําบ้านเมืองหรือที่มีมาพร้อมกับบ้านเมือง ถือว่าเป็นของที่มีค่ามาก เช่น พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมือง.
น. ผู้ที่เคยร่วมสร้างบุญบารมีกันมาก่อน และมาสนับสนุนเกื้อกูลกันในปัจจุบัน, สิ่งประดับบารมี.
น. ผู้ที่เคยสร้างบุญกุศลร่วมกันมาในชาติก่อน.
น. ผู้ที่เคยร่วมสร้างบุญกุศลกันมาในชาติก่อนและมาสนับสนุนเกื้อกูลกันในปัจจุบัน เช่น พระนางมัทรีเป็นคู่บุญบารมีของพระเวสสันดร.
น. ผู้ที่เป็นศัตรูกัน.
น. คู่ต่อสู้ที่เคยขับเคี่ยวกันมา, คู่ต่อสู้ที่พอวัดเหวี่ยงกัน.